Rusya Kafkasya krizinde nerede duruyor?

Uluslararası grup Tasnim haber ajansına göre, birkaç gün önce Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yıllık basın toplantısında Bakü ile Erivan arasındaki ilişkilere ve Rusya’nın mevcut gerilimlere ilişkin tutumuna ilişkin açıklamalarda bulundu.

Bu, Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin iki cumhurbaşkanı arasında geçmişte yaşanan sözlü çatışmalara rağmen gerçekleşti. Zangzor Koridoru ve bazı sınır çatışmalarıyla ilgili tartışmalar yoğunlaştı.Bunların arasında Rusya, İran, Türkiye, Fransa ve Avrupa Konseyi gibi bölgesel ve bölge dışı ülkelerin her birinin maksimize etmek istediği eylem ve açıklamaları da var. Siyasi ve jeopolitik çıkarlarının Güney Kafkasya bölgesinde olması, bölgedeki mevcut gerilimlerin yoğunluğuna ve zayıflamasına etki etmiş, bu arada Rusya’nın her iki ülke sınırlarının yanında güçlü bir komşu olarak potansiyele sahip olması da etkili olmuştur. siyasete, ekonomiye etkisi Bakü ve Erivan’ın güvenliği olmuştur ve hala da öyledir, çatışmaları yöneterek ve koruyarak bölgenin sorunlarını barışçıl bir şekilde çözme yeteneğine sahip tek kurtarıcı ve tek hükümet olarak kendisini tanıtmaya çalışmıştır. mevcut gerginlikler, özellikle de toprak meseleleri donduruldu. /p>

Daha basit bir ifadeyle, Sovyetler Birliği ve Stalin’in yükselişinden bu yana Rusların yönetimi, Rusya’da kalıcı kriz merkezleri yaratılarak, Rusya’nın sürekli kriz merkezleri haline getirilmesi temeline dayanıyordu. Orta Asya ve Kafkaslar, bu cumhuriyetlerin tam bağımsızlığını veya aralarında herhangi bir ittifakı engelleyebilir ve bu alanlar, krizin çözümü için sürekli olarak merkezi hükümete bağımlı hale getirilir.

Uygulamalardan biri Bu politikanın örnekleri, bu ülkenin resmi sınırları dışında “Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti” gözetiminde Nahçıvan Özerk Bölgesi’nin dış bölge olarak oluşturulması veya Azerbaycan topraklarında “Dağlık Karabağ” bölgesine özerklik verilmesidir. Azerbaycan Ermeni Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin vesayeti altında, daha sonra bu kararların Sovyet hükümet yapıları içinde kapsamlı değişiklikler yaptığını belirtti. Bu siyasi birimler arasında, bugüne kadar iki ülke arasındaki sınır çizgilerini belirlemek için doğru bir temel yok. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından modern Rusya bölgede aynı politikaları başka şekilde izlemeye çalıştı, Güney Kafkasya’yı ele geçirdi ama bu sefer farklı bir tanımla. Modern Rusya, ulusal güvenlik doktrininde Kafkasya ve Orta Asya ülkelerini güvenliğinin ilk halkası olarak adlandırmış ve bu ülkeleri kendi kontrol şemsiyesi altındaki bölgesel ekonomi ve güvenlik kuruluşlarının bayrağı altına yerleştirmiştir.

Ruslar, eski cumhuriyetleri devam ettirmeye, çeşitli yollarla kendilerini kendilerine bağımlı tutmaya ve bağımsızlığını yeni kazanan bu ülkelerin Batı’nın kucağına düşmesini mümkün olduğunca engellemeye çalıştılar.Bunu Kremlin takip ediyor. Gürcistan’daki Güney Osetya ve Abhazya’nın ayrılıkçı bölgeleri, Ermenistan ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki Dağlık Karabağ gibi zorlu noktaların potansiyelini kullanmak, Rusya’nın bu bölgedeki eğilimleri yönetmedeki rolünün açık bir örneğidir.

Rusya bir hata mı yaptı?

2020’deki ikinci Karabağ savaşı, Rusya’nın rol oynama becerisine başka bir boyut getirdi bölgede. Kremlin, Bakü ile Erivan arasındaki gerilimi yönetmede daha güçlü bir varlık göstermeye çalıştı. Bu nedenle arabuluculuk yaparak iki ülke arasında 3’lü bir barış anlaşması imzaladı.Bu anlaşmanın önemli noktası, iki ülke arasındaki ihtilaflı bölgede 5 yıllık uzatma süresiyle birlikte Rus barışı koruma güçlerinin 2025 yılına kadar bulunmasıdır. … öyleydi. Böylelikle Ruslar, Kolektif Güvenlik Anlaşması güçleri adı altında Ermenistan’ın 102’nci askeri üssündeki kuvvetlerinin yanı sıra Azerbaycan Cumhuriyeti toprakları ve Dağlık’a da 2 bine yakın asker konuşlandırdı. -Karabağ.Bunun 9. paragrafında da Barış anlaşmasına göre Ermenistan, Azeri vatandaşlarının bu ülkenin ana topraklarından korunması ve güvenliği Ermenistan’ın sorumluluğunda olan Nahçıvan Özerk Bölgesi’ne nakledilmesi için ulaşım yollarını sağlamakla yükümlüydü. Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin sınır güçleri.

Rusların politikasına göre Güney Kafkasya’daki kriz çözülmemekle kalmadı, her iki tarafta da akan kanla yeni ve derin bir yara açıldı. İki ülke arasında bir anlaşma oluşturulmuştu ve Bakü ile Erivan arasındaki gerilimi mevcut anlaşmalara göre halletme ve çözme yetkisi hâlâ Moskova’daydı.

Fakat bu arada yaşanan hızlı gelişmeler nedeniyle, Rusya’nın Ukrayna ile savaşa girmesi ve tabii ki Rusların Kafkasya bölgesindeki gelişmelere olan ilgisinin azalması, yeni ambargo koşullarında Kuzey-Güney koridorunun Ruslar için önemi gibi uluslararası sistemdeki yeri Ermenistan hükümetinin Avrupa ülkeleri arasında yeni destekçiler bulma konusundaki yaklaşımının hızla değişmesi, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin enerji kaynaklarının sağlanması konusunda Avrupa Birliği için çifte önemi ve bu koşullar altında Rusya’nın dış politikasında Türkiye’nin artan ağırlığı. Ankara’nın pazarlık gücünü artıran ve ilgili iki tarafın yani Kremlin ve kolektif Batı’nın tavizlerini büyük ölçüde artıran Ukrayna ile yapılan savaş, Karabağ krizinde ciddi değişikliklere neden oldu.

Bölgesel ve uluslararası gelişmelerin sonucu olarak Üçüncü Karabağ Savaşı’na ve Dağlık Karabağ bölgesinin tamamen Bakü tarafından ele geçirilmesine ve bunun sonucunda 2020 barış anlaşmasının geçerliliğini yitirmesine yol açtı. 2020 yılından itibaren bölgede yaşanan gelişmelerde dikkat edilmesi gereken noktalardan biri, Rusya’nın Güney Kafkasya bölgesindeki kriz ve zorluklara yönelik yanlış politikalar izlemesi ve bu durumun sonunda Rus kuvvetlerinin tamamen geri çekilmesine yol açmasıdır. bölgeden. Strong>

Bu temelde Rus barış güçlerinin Karabağ bölgesindeki varlığı ve misyonu sona ermiş olup, Azerbaycan Cumhuriyeti hükümetinin talebi doğrultusunda Rus kuvvetlerinin bölgeyi terk etmesi gerekmektedir. Ayrıca Kolektif Güvenlik Örgütü’nün işleyişi konusunda Moskova ile Erivan arasındaki görüş ayrılıklarının derinleşmesi ve Ermenistan’ın bu örgütten ayrılarak Batılı müttefikler bulma arzusunun devam etmesiyle birlikte, yakın gelecekte Rus askerlerinin geri çekildiğini görmemiz gerekecek gibi görünüyor. Ermenistan’ın 102. Gümrü üssünden.

Ancak, Azerbaycan’ın ana karası ile Nahçıvan bölgesi arasındaki iletişim yollarının gözlemcisi ve güvenlik sağlayıcısı olarak Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin varlığı, ki bu da yukarıda bahsedilmiştir. 2020 barış anlaşması, Rusların bölgedeki varlığının son dayanağıydı.

Karabağ’ı Azerbaycan hükümetine devrettikten sonra Paşinyan hükümeti, haklı olarak 2020 barış anlaşmasında dile getirilen konuların gündeme geldiğini iddia ediyor. tamamen terk edilmiştir. Çünkü bu antlaşmada bahsi geçen davaların tamamı Dağlık Karabağ bölgesinin egemenliğinin tanınmamasına dayanıyordu. Erivan, Dalan Laçin koridorunun kapatılması veya Ermenilerin Karabağ bölgesinden tahliyesi gibi diğer hükümlerin uygulanmamasını talep etmek istemese bile, anlaşmanın konusunun ortadan kalkması anlaşmanın tüm maddelerini geçersiz kılabilir.

Bunlar arasında Nahçıvan ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki iletişim yolunun güvenliğini denetlemek için Rusya’nın Ermenistan topraklarında askeri birliklerinin bulunması da yer alıyor. Bu nedenle 18 Ocak’taki son basın toplantısında Sergey Lavrov buna yanıt verdi. Ermenistan’ın Erivan’dan ülkedeki tüm iletişim yollarının tam olarak denetlenmesi talebine Ermenistan’ın Nahçıvan ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasında seyahat etmek isteyen Azerbaycan vatandaşlarına transit, gümrük ve vize hizmetlerinde İran modelini kullanmaya hazır olup olmadığı sorusuna yanıt olarak, Bunu “mantıksız ve kıyaslanamaz” olarak nitelendiren Lavrov, ayrıca Ermenistan’ı Batı planlarını takip etmekle suçlayarak, bu ülkenin Ermenistan’daki güzergahlar üzerinde egemenlik kurma talebinin üç ülke arasında yapılan anlaşmalara aykırı olduğunu söyledi.

Nikol Paşinyan’ın parti toplantısında Ermenistan’ın İran gibi koşullarla (vatandaşlar için vize kontrolü ve kargo için gümrük ve kontrol kabulü) Azerbaycan’a iletişim kanalları sağlamaya hazır olduğunu belirttiğini belirtmeliyiz. Bu, Ermenilerin geçmeyeceği anlamına geliyor Güzergahlar, gümrük kuralları ve yolcu kontrolü üzerindeki egemenliklerine sahipler ancak karşılıklı anlaşmalarla bu kuralları biraz değiştirebilirler.

Ordunun Güney’den tamamen çekilmemesi Kremlin’in son çabaları doğrultusunda değerlendirilebilir. 1828 sonrasında Kafkasya bölgesi ve bir anlamda Rusya’nın Ukrayna savaşının başlamasından sonra Kafkasya politikasının başarısızlığa uğraması, mevcut eğilimlerin yanlış anlaşılması ve Kafkasya bölgesindeki diğer aktörlerin rolünün yanlış anlaşılmasından kaynaklanmıştır. Güney, bu ülkenin siyasetçilerini stratejik bir çıkmaza soktu.

Rusya ve Kafkasya alanında araştırmacı olan Yazar Mehdi Saif Tebrizi

mesajın sonu/