Kuzey Makedonya ile Avrupa Birliği arasında gerilim artıyor

Uluslararası Tasnim haber ajansının raporuna göre, gazetesi ” Tagus Saitong bir makalesinde şunları yazdı: Pazar günü saat 12’de, Kuzey Makedonya’da yapılan son cumhurbaşkanlığı seçiminin kesin galibi Gordana Siljanovska-Daukova, bu ülkenin başkenti Üsküp’teki parlamentoda yemin etti.

Ancak metnin çeşitli yerlerinde yeni devlet adı olan Kuzey Makedonya’yı söylemek zorunda kalmasına rağmen, Kuzey Makedonya yerine eski Makedonya devlet adı üzerine yemin etti. Üsküp Üniversitesi’nden 70 yaşında anayasa hukukçusu olan kendisi, yaptığı açıklamalarda her zaman kasıtlı olarak Kuzey adını Makedonya’dan çıkarmış ve bu nedenle bu konu tartışmalara neden olmuştur.

Yunanistan’ın Üsküp Büyükelçisi Sofia Filipido, bu ülke cumhurbaşkanının bu eylemini protesto ederek, bazı ülke temsilcilerinin Makedonya’nın açılış töreni için toplandığı Kuzey Makedonya parlamento salonunu terk etti. başkan. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı bu konuya sert tepki gösterdi. Atina’dan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: Bu eylem, Prespa Anlaşması’nın ve komşu ülkenin anayasasının açık bir ihlalidir. Yunanistan, Kuzey Makedonya ile ikili ilişkilerde ve Avrupa yolunda daha fazla ilerleme kaydedilmesinin, Prespa Anlaşması’nın tam olarak uygulanmasına ve özellikle de ülkenin yasal adının kullanılmasına bağlı olduğunu kesin bir şekilde beyan eder.

2019’un başında ikili PERSPA anlaşması, Atina ile Üsküp arasında onlarca yıldır devam eden isim anlaşmazlığını çözdü ve Makedonya’nın eski adı Kuzey Makedonya olarak değiştirildi. Mart 2020’de Kuzey Makedonya, Atina’nın vetosunu bozmasının ardından NATO’ya katıldı. Yaklaşık iki milyon nüfusa sahip bu küçük Güneydoğu Avrupa ülkesi, 2005’ten bu yana resmi olarak AB üyeliğine aday.

Pazartesi günü erken saatlerde, Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, bunun takip edildiğini söyledi. Konuyla ilgili açıklama yapan ve bu konuya cevaben duyurulan şu açıklamayı yaptı: Kuzey Makedonya’nın yeni cumhurbaşkanının, resmi yemin metnini ihlal ederek ülkesine başka bir isimle hitap etme yönündeki provokatif kararı, yasa dışı ve kabul edilemez bir girişimdir.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel de yeni başkanın Platform X’te ülkenin eski devlet adını kullanmasını kınadı.

“Silianovska-Davkova”, Kuzey Makedonya’nın yeni devlet adı hakkındaki fikrini hiçbir zaman gizlemedi. Bu konuda şunları söyledi: Kendi kaderini tayin hakkı kişisel bir haktır. Bu ülkede cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turuna sayılı günler kala şunları söyledi: Hiç kimsenin, aklının ve kalbinin kabul etmediği bir şeyi kullanmasını emretme hakkı yoktur.

Yunanistan’ın bu tutumuna tepki gösteren yeni Makedon cumhurbaşkanı, Kuzey Makedonya’nın planlarını engellemekle tehdit etti. Ülkenin eski adını kullanmak için Avrupa Birliği’ne katılın. Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı Gordana Siljanovska Davkova’nın yemin töreni sırasında resmi metni göz ardı etmenin “yasa dışı ve kabul edilemez” olduğunu söyledi. Bu, 2018’de imzalanan ikili anlaşmayı ihlal ediyor.

İki ülke arasındaki isim anlaşmazlığı, Makedonya’nın Yugoslavya’nın dağılmasının ardından bağımsız hale geldiği 1990’larda başladı. Yunanistan, Yunanistan’ın kuzeyindeki bir bölgenin aynı zamanda Makedonya olarak adlandırılması nedeniyle isim değişikliği talebinde bulundu. Bu anlaşmazlık, 2018 yılında Perspa olarak bilinen anlaşmada yer alan ismin Kuzey Makedonya olarak değiştirilmesiyle çözüldü. Bu değişiklik, bu Balkan ülkesinin 2020’de NATO’ya katılmasının önkoşuluydu. O dönemde Yunanistan da Avrupa Birliği’ne katılma direncinden vazgeçmişti.

Bulgaristan da Kuzey Makedonya’nın yeni cumhurbaşkanının yaklaşımını eleştirdi. Bulgaristan Cumhurbaşkanı Roman Radov, 2022’de AB Konseyi tarafından onaylanan Kuzey Makedonya ile müzakere çerçevesine Üsküp’teki liderlik tarafından saygı gösterilmesi gerektiği konusunda uyardı. Bulgaristan’ın geçici Başbakanı Dimitar Glauchov da Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nin Avrupa umutlarının tamamen tüm anlaşmaların “kapsamlı bir şekilde uygulanmasına” bağlı olduğunu söyledi.

Kuzey Makedonya, 2005 yılından bu yana adaydır. Avrupa Birliği üyesidir. Yunanistan ile yaşanan isim anlaşmazlığı bu sürecin yıllarca devam etmesine engel oldu. Ülkenin Avrupa Birliği’ne katılımına ilişkin resmi müzakereler 2022 yılına kadar başlamadı. Ancak Yunanistan’la yapılan anlaşmanın ardından bu kez doğu komşusu Bulgaristan konusunda da bir çıkmaz yaşandı. 2020’de Bulgaristan, Kuzey Makedonya’nın Avrupa Birliği’ne katılımını veto etti: Sofya hükümeti, Bulgar azınlık statüsünün Kuzey Makedonya anayasasına dahil edilmesini istiyor.

Çünkü Uzun bekleme süreleri ve çok sayıda durum tavizler nedeniyle Kuzey Makedonya’da yaşayanların çoğu AB tarafından terk edilmiş hissediyor. Yapılan bir araştırmaya göre çoğunluk yeni ülkenin ismine alışamıyor. Uzmanlara göre aşırı milliyetçi partinin son seçimlerdeki zaferinin nedenlerinden biri de bu. Ancak Silianovska-Davkova zaferiyle Kuzey Makedonya’nın Yunanistan’ın yanı sıra Avrupa Birliği’ne katılım için onayı hayati önem taşıyan Bulgaristan’la ilişkileri önemli ölçüde bozulabilir.

Kuzey Makedonya’daki sağ muhalefet partisi, bu ülkede yapılan son seçimlerde liderliği iktidardaki Sosyal Demokrat Parti’den almayı başardı ve bu partinin cumhurbaşkanı adayı, ilk kadın cumhurbaşkanı olarak bu görevi devraldı.