Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan arasında barış anlaşmasının önündeki engeller nelerdir? – Bölüm I

Uluslararası grup Tasnim haber ajansına göre, Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan son sırada Haftada asker alışverişinde bulundular ve Ermenistan, iklim değişikliği konferansına (COP29) ev sahipliği yapma teklifinden Azerbaycan lehine vazgeçti. Amerika ve Türkiye, Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan arasında kalıcı bir barışın sağlanabileceğine inandıklarını açıkladılar.

Ermenistan’da bile dışişleri bakanlarının bir araya geldiğine dair haberler var. Önümüzdeki ay Washington’da Azerbaycan ve Ermenistan toplantısı yapılacak. Yayınlandı ancak Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhon Bayramov bu haberi yalanladı.

Sonundan bu yana Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan liderleri olmasına rağmen 2020 yılında ikinci Dağlık Karabağ savaşının barış ve normalleşme anlaşmasının imzalanmasıyla ilgili İlişkiler farklı platformlarda çalışıyor ancak bu hedeflere ne kadar yakın olduğu hala tartışmalı.Avrupa Birliği Konseyi başladı ve yapılması planlanıyor bu yılın ekim ayı sonunda zaman yetersizliğinden dolayı katılamayacak. Masada imza atmaya hazır değil, tavsiye edilmez.

Bu nedenle Aliyev, 5 Aralık’ta ADA Üniversitesi’nin düzenlediği forumda yerli ve yabancı siyaset yorumcularıyla bir araya gelerek, bir sonraki toplantının çözüm odaklı olması için Brüksel formatında yapılmasının önemini belirterek, şunları söyledi: Bu toplantının iyi geçmesi lazım. hazırlıklı ve sonuç odaklı. Çünkü sonuç odaklı olmazsa halkımıza ve uluslararası dünyaya yanlış mesaj vermiş oluruz. Bizim tutumumuz budur ve Brüksel’de de bunu anladıklarını düşünüyorum.

Böyle bir belirsizliğe rağmen, Azerbaycan ve Ermenistan’ın Aralık ayında birbirlerine karşı eylemleri şaşırtıcı ve beklenmedikti. 7 Aralık’ta Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı makamı ile Ermenistan Cumhuriyeti Başbakanlığı arasında arabulucu olmadan yapılan görüşmeler sonucunda iki ülke esir değişimi konusunda anlaşmaya vardı. Azerbaycan 32 Ermeni esiri, Ermenistan ise 2 Azerbaycanlı esiri serbest bıraktı. (COP29) geri çekilerek Azerbaycan’ın adaylığını destekledi.

Ermenistan Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan, Ermeni Kamu Televizyonunda konuşuyor. 9 Aralık, Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki bu ortak açıklamanın barış anlaşmasına varılması yolunda önemli bir adım olduğunu belirterek, barış anlaşmasının yıl sonundan önce imzalanabileceğini ekledi.

İngiliz gazeteci ve siyasi yorumcu Onnik James Krikorian şöyle diyor: Bu süreç, Minsk Grubu’nun yarattığı sürece benziyor. Asla asla deme, ancak yıl sonuna gelindiğinde bırakın kapsamlı bir anlaşmayı, bir çerçeve anlaşmasına dair hiçbir işaret bile yoktu. Bunun yerine 2020 öncesinde AGİT Minsk Grubu sürecinde yaşanana benzer bir deja vu hissi vardı. Ancak geçen hafta yapılan ortak açıklama memnuniyetle karşılanıyor ancak bu, bir anlaşmanın yakın olduğu anlamına gelmiyor. Bu doğru yönde atılmış bir adım ve oldukça cesaret verici, ancak çoğu şey bundan sonra ne olacağına bağlı ve bundan sonra ne olacağını bilmiyoruz.

Krikorian notları: Geçen yıl Ayrıca yıl sonuna kadar anlaşma vaatlerini de duyduk. Ortak açıklama öncesinde temel farklılıkların çözülüp çözülmediği henüz belli değil. Ortalıkta dolaşan bazı söylemlerin durdurulması ve insanların barışa hazırlanması gerektiğine hiç şüphe yok.

Bakü merkezli Güney Kafkasya Araştırma Merkezi’nin yöneticisi Farhad Memmedov, barışın sağlanması gerektiğine inanıyor. barış anlaşması yakında imzalanacak, ancak Güney Kafkasya’ya yönelik jeopolitik mücadelenin artması, barış anlaşmasının imzalanacağı yeri büyük güçler açısından sorun haline getiriyor.

Ancak Azerbaycan’ın aracılar arasında arabuluculuk yapmaya ve bu süreci çevreleyen jeopolitik gerilimi azaltmaya çalıştığını ancak Ermenistan hükümetinin geleneksel ittifaklardan çekilmesinin, Rusya’ya karşı eylemlerinin ve Batı’nın Ermenistan’a verdiği desteğin bu süreçte büyük sorunlar yarattığını vurguluyor. Jeopolitik arka plan şu anda barış süreci üzerinde olumsuz bir etkiye sahip.

Siyasi yorumcu Annik James Krikorian şöyle düşünüyor: Bir barışın imzalanması için gerekli görülen bazı konularda hâlâ bir anlaşma sağlanamadı. anlaşma mevcut değil. Ne yazık ki tartışmaların tüm detaylarını bilmiyoruz ama anladığımız kadarıyla sınırların belirlenmesi, haritaların kullanılması ve anklav sorununun çözülmesi, ekonomik yolların açılması ve bölgesel ulaşım konularında engeller olduğu görülüyor. Bakü, İran üzerinden Azerbaycan’ı Nahçıvan’a bağlayan yolu inşa etmeye devam ediyor, ancak başlangıçta üzerinde anlaşılan Ermenistan üzerinden geçen yolun da unutulmadığı açık. Her halükarda bu, karşılıklı bağımlılığın ve barışın temel temeli olarak görülüyordu.

Krikorian’a göre asıl sorun, özellikle gümrük ve sınır düzenlemeleri ve mevzuat açısından böyle bir yolun nasıl işleyeceği. Ayrıca insan ve malların transit güvenliği konusunda da görüş ayrılığı var.Ermenistan’da ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin tepkisi